Yetenek piyasasını daha önce hiç böyle görmediniz!

Page Group'un, globalde yapmış olduğu araştırmaya istinaden oluşan, "Yetenek Trendleri 2023" raporu, çalışma hayatında büyük değişikliklerin yaşandığını gösteriyor. Çalışanların tutumlarında ve beklentilerinde önemli değişiklikler var. Artık çalışanlar, sadece maaş değil, aynı zamanda esnek çalışma saatleri, kariyer ve gelişim fırsatları gibi birçok beklentiye sahipler. Rapora göre, bir şirkete veya yönetime sadakat günleri sona erdi; mutlu çalışanlar bile farklı  ihtiyaçlarını karşılayan bir sonraki fırsata geçmeye her daim açık.

Rapor, dünya genelinde 167 ülkeden yaklaşık 70.000 katılımcı temsil ediyor. Araştırmaya göre, işveren olarak mevcut iş gücünüzün büyük oranının görevde kalmaktan mutlu olduğunu düşünüyorsanız, tekrardan pozisyon almanız gerekebilir; çünkü çıkan sonuca göre adayların %90'ı önümüzdeki altı ay içinde iş değişikliğine açık. Şaşırtıcı bir şekilde, %57 gibi yüksek bir orandaki profesyoneller yeni/farklı bir pozisyon arayışında. Bu çalışmaya göre; iş değişikliğine açık adayların %90'ı sadece iş aramakla kalmıyor, ihtiyaçlarını karşılayan ve değerlerine uygun, doğru fırsatı arıyor. %26'sı iş/yaşam dengesini en önemli konu olarak görüyor. Yetenek pazarı ve beklentileri ciddi oranda değişti ve işverenlerin artık yeni normalde en iyi yetenekler için nasıl rekabet edeceklerini yeniden düşünmeleri gerekiyor. Çünkü şirkete veya yönetime sadakat artık bir zorunluluk olmaktan çıktı. Araştırma sonucuna göre; %37'si aktif bir şekilde arayışta olan ve %45'i kararsız olan çalışanlar olmakla beraber, görünüşte memnun olan çalışanlar bile bu değişimin farkında. Yetenek piyasası daha önce hiç olmadığı kadar değişken bir durumda.

Bunun bir sonucu olarak, işverenlerin bu yeni normale uyum sağlaması, değişmesi ve gelişme zamanı gelmiştir. Çalışanların beklentileri artık sadece maaş değil, aynı zamanda esnek çalışma saatleri, kariyer fırsatları, Çeşitlilik, Eşitlik ve Kapsayıcılık (DE&I) bakış açısı, sürdürülebilirlik, güven kültürünün oluşturulması gibi birçok faktörü içeriyor. İş hayatında sosyalleşme ve iş arkadaşlarıyla ilişkiler hâlâ önemli görülse de, şirket kültürünün daha yumuşak unsurları artık yeterli olmamaktadır. 2023 yılında,  Türkiye pazarındaki gelişim ise pandeminin etkileri ve dijital dönüşümün hız kazanması nedeniyle değişmeye aynı hızla devam edecektir. Uzaktan çalışma, esnek çalışma saatleri, proje bazlı çalışma gibi modellerin daha da yaygınlaşması beklenmektedir.

Bir çok işverenin yakinen takip ettiği üzere, pandemi sürecinde uzaktan çalışma modeli, pek çok şirket tarafından uygulamaya konuldu ve başarılı sonuçlar elde edildi. Bu nedenle, uzaktan çalışma modelinin, 2023 yılında da birçok şirket tarafından tercih edileceği bir gerçek. Bu modelin yaygınlaşması, şirketler açısından işe alım yapacakları aday havuzunu genişlettiği gibi, daha nitelikli adaylarla çalışma fırsatı bulabilecekleri bir alan yaratmaktadır. Buna ek olarak esnek çalışma saatlerinin de 2023 yılında daha yaygın hale geleceğini belirtebiliriz. Şirketler, çalışanların iş-yaşam dengesini sağlamalarına ve çalışma saatlerini kendilerine uygun hale getirmelerine imkan tanıyan esnek çalışma modellerini tercih etmekteler.

Yine 2023 yılında daha popüler hale gelmesini beklediğimiz diğer bir alan da proje bazlı çalışma modelidir. Şirketler, proje bazlı çalışma modelleriyle çalışanların daha fazla özgürlük kazanmasına ve işlerine daha çok odaklanmalarına imkan tanıyacaklardır. Bu sayede, çalışanlar daha yaratıcı ve inovatif çözümler sunabileceklerdir. Bu çalışma modelini, özellikle Bilişim Teknolojileri alanındaki teknik rollerde ve 2023 yılında yasalaşan EYT süreciyle ilgili alanlarda daha fazla göreceğimizi belirtebilirim. Bu alan Türkiye’de önümüzdeki günlerde daha tercih edilen bir çalışma alanı olarak karşımıza çıkacaktır.

EYT sürecinin yasalaşmasıyla, emeklilik hakkı kazanmasına rağmen aktif olarak iş hayatında kalmak isteyen ve işverenleri tarafından devam etmeleri arzu edilen yeteneklerin, proje bazlı danışman statüsüyle çalışma sahalarının olduğunu görmekteyiz.  TÜİK raporuna göre EYT sürecine istinaden emeklilik hakkına sahip olacak ortalama 1.8 milyon kişi olduğu varsayılmaktadır. 

PERYÖN’ün ve MK Danışmanlığın yapmış olduğu çalışmaya istinaden; İK profesyonelleri, EYT’nin potansiyel olumsuz etkisini şirketlerin deneyim hafızasında yaşanacak kayıp olarak görürken, genç işgücünün istihdamı açısından potansiyel fırsat yaratacağı yargısını desteklemektedir. Yasa kapsamından sigortalıların ağırlıklı olarak  40-50 yaş aralığında olması, şirketlerin idari birimlerde orta ve üst düzey yönetim kadrolarının, üretim birimlerinde deneyimli ve yetkin kadrolarının bu alana gireceği öngörülmektedir. Bu açıdan baktığımızda ise toplu emeklilik talebi, şirketler açısından yetenek ve deneyim hafızası kaybı yaşatacaktır. İşte bu noktada; mevcut emekliliğe ayrılan kritik iş gücünü danışman firmalar aracılığıyla istihdam etme potansiyeli de artacaktır. Bunun bir sonucu olarak; boşalan pozisyonların hızlıca doldurulması ve işe alım sürecini etkin yönetmek açısından işe alım danışmanlık firmalarına olan ilgi de bu dönemde artmaya başlamıştır. Zira, işe alım danışmanlık sektörünün öncü danışman firması olarak gerek proje bazlı gerekse tam zamanlı rollerin istihdamı için aktif talepler aldığımızı iletebiliriz. 

Türkiye İstihdamı Genel Bakış

2021 yılı başlangıcı ile birlikte Türkiye’deki istihdam piyasası 2022 yılı sonuna kadar artan bir ivmeyle devam etti. 2023 yılına girdiğimizde hem maliyetlerin yükselmesi hem de global anlamda devam eden ekonomik sıkıntılar ve istikrarsızlıklara rağmen, ivmesini yavaşlatsa da devam etmektedir. Bir çok işveren işe alımlar konusunda umutlu. Farklı olan ve tüm işverenlerin gündeminde olan konu ise; Pandemi öncesi döneme kıyasla, işe alım trendlerinin müşteri yönetimi tekelinden aday yönetimi tekelinde ilerleyen bir ortama evrilmiş olmasıdır. Yani, işe alım süreçlerinde adaylar daha çok karar verici olan ve piyasa koşullarını belirleyen taraf haline dönüşmüştür. Bu trendi özellikle Bilgi Teknolojileri gibi alanlarda daha fazla gözlemliyoruz.  

2023 yılında tüm dalgalanmalara rağmen işe alımın yoğun olduğu sektörler arasında; Bilgi Teknolojileri, Sağlık ve Yaşam Bilimleri, Taşımacılık, Lojistik, Otomotiv & Yan Sanayi, Finansal Hizmetler , Gayrimenkul, Hızlı Tüketim Malları ve Hizmetleri, Endüstri ve Enerji sektörleri olarak sıralayabiliriz.

Bilgi teknolojileri sektörü, yukarıda saydığım sektörler arasında en hızlı ivmelenen ve popüler bir alan olarak globalde olduğu gibi Türkiye'de de önemli bir büyüme kaydetmiştir. Yazılım geliştirme, siber güvenlik, veri analizi ve yapay zeka gibi alanlarda nitelikli işgücüne olan ihtiyaç ortaya çıkmıştır. Teknoloji sektörü çalışanlarına ise Türkiye'de ayrıcalıklı bir sektör olarak diğer sektörlerden her bakımdan daha fazla imkan sağlanacağı öngörülüyor. Globalde, teknolojinin merkezi olan Silikon Vadi’sinde, geçtiğimiz yıl sonu itibariyle küçülmeler olsa bile, bu durumun Türkiye nezdinde önümüzdeki dönemde avantaja dönüşebileceği ve yeni fırsatlar oluşturabileceği tahmin edilmektedir. Page Group olarak, özellikle Bilgi teknolojileri alanında, ilk çeyrekte geçtiğimiz yıla kıyasla daha stabil ilerleyen işe alım trendi gözlemlesek de ikinci yarı yıl itibariyle ivmenin artan hızla devam edeceğini öngörmekteyiz.

Zira teknoloji yatırımları kontrollü devam ederken; yatırımcı firmaların hala Türkiye pazarındaki Teknoloji yeteneklerine ilgisi olması bunun da bir göstergesidir.

Özellikle; e-ticaret, ödeme sistemleri, yatırım bankacılığı ve finansal servisler sektörlerinin dijitalleşmesi, uzaktan çalışma, telekonferans gibi dijital hizmetlerin kullanımının artması, teknoloji sektöründe işe alım trendlerini 2023 yılında da olumlu yönde etkileyecektir.

Öte yandan, Türkiye'de birçok teknoloji şirketi, Ar-Ge çalışmalarına ve yenilikçi projelere de yatırım yapmaktadır. İnovasyon ve Ar-Ge çalışmalarının artmasıyla birlikte, bu alanda nitelikli işgücüne olan talep artmaya devam edecektir. Özellikle savunma sanayi; Ar-Ge, inovasyon ve teknoloji alanlarının kesişimine örnek olan Türkiye’deki ciddi yatırım alanları arasındadır ve bu alandaki nitelikli işe alım ihtiyacı eş zamanlı devam edecektir.

Yazar: Deniz Çakirgil Sezen